Zespół śpiewaczy z Dobrowody

Opiekun zespołu: Irena Jawdosiuk
irena.jawdosiuk@gmai...
Dobrowoda, gm. Kleszczele

Historia zespołu

Zespół Śpiewaczy z Dobrowody, wsi położonej w powiecie hajnowskim, może poszczycić się bardzo długą tradycją, istnieje bowiem od 1968 r. Początkowo składał się z kilkunastu kobiet, ale sporadycznie śpiewali w nim również mężczyźni. Obecnie zespół tworzą: Walentyna Klimowicz (ur. 1943) i Nina Jawdosiuk (ur. 1942). Obie uczyły się tradycyjnych pieśni od najstarszych mieszkanek wsi. Inicjują wiele przedsięwzięć, dzięki którym mogą wiernie odtwarzać dawne wykonania. Od 2018 r. z powodzeniem prowadzą też warsztaty śpiewacze, a grono odbiorców ich repertuaru stale się powiększa. Zainicjowały powrót do tradycji kolędowania w Dobrowodzie. W pierwszy dzień Świąt Bożego Narodzenia (7 stycznia, wg kalendarza juliańskiego) do Niny Jawdosiuk przychodziła Antonina Sidoruk, nieżyjąca już śpiewaczka. Razem śpiewały kolędy pod oknami sąsiadów. Z czasem przyłączali się inni i grupa robiła się coraz liczniejsza. Walentyna Klimowicz, robiła to samo w swojej części wsi i zdarzało się, że kompanie spotykały się na skrzyżowaniu dróg i dalej szły kilkudziesięcioosobowym kolędniczym korowodem do kolejnych domostw. Datki za kolędę przekazywane były do cerkwi. Śpiewaczki podtrzymują też inne tradycje, w tym te związane z zaślubinami i weselem, wśród których można wymienić np. wypiekanie specjalnego pieczywa weselnego, korowaja.

Repertuar

Zespół wykonuje pieśni unikatowe pod względem melodyki i treści. Są to utwory obrzędowe cyklu rocznego: tzw. rohulki, wysnynky (dwa rodzaje pieśni wiosennych), żniwne oraz obrzędowe i rodzinne: weselne, chrzcinne. Popularne są też pieśni religijne – wielkopostne i pogrzebowe oraz kolędy. Nie brakuje także pieśni miłosnych, rekruckich, przyśpiewek. Większość utworów jest wykonywanych w lokalnej gwarze (zaliczanej do gwar języka ukraińskiego), którą na co dzień posługuje się najstarsze i średnie pokolenie. Zespół, oprócz pieśni, chętnie prezentuje również widowiska obrzędowe, m.in. „Zaruczyny” , „Korowaj”, „Wyczórky”, „Susidky”, „Obróbka lnu”.

Osiągnięcia (nagrody)

Zespół jest laureatem wielu nagród. W 2013 r. otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2019 r. śpiewaczki wystąpiły w telewizyjnym programie „Szlakiem Kolberga” wspólnie z Katarzyną Groniec. W 2021 r. zespół został uhonorowany Nagrodą Radiowego Centrum Kultury Ludowej „Muzyka źródeł”. Wyróżnienie przyznano za wybitne osiągnięcia artystyczne w kultywowaniu tradycji Podlasia oraz za wieloletnią współpracę z Polskim Radiem. Zespół często koncertuje na festiwalach i przeglądach muzyki tradycyjnej. Występował w kraju m.in. w Białymstoku, Hajnówce (Konkurs Piosenki Białoruskiej), Ciechanowcu, Sopocie (Festiwal Piosenki Ukraińskiej), Lublinie (Jarmark Jagielloński, cykl Re:tradycja), Warszawie (Festiwal Wszystkie Mazurki Świata) oraz za granicą (Białoruś, Ukraina).

Dodatkowe informacje (albumy, śpiewniki)

Pieśni w wykonaniu Zespołu Śpiewaczego z Dobrowody znalazły się na wydanej w 2002 r. płycie „Jest drabina do nieba cz. II – Pieśni żałobne i za dusze zmarłych”. W 2017 r. zespół wziął udział w nagraniu wydawnictwa „Pieśni nie tylko święte. Tradycja muzyczna Podlasia”, w skład którego weszły trzy płyty. Śpiewaczki można również usłyszeć na płycie „Ludowe pieśni religijne z Podlasia cz. II”, wydanej w 2018 r. Teksty pieśni z Dobrowody zamieszczono w trzech śpiewnikach. W 1994 r. ukazał się „Zeszyt nr 2 – Folklorystyczny Zespół Śpiewaczy z Dobrowody”, w 2018 r. – „Śpiewnik dobrowodzki”, a w 2020 r. „Zeszyt repertuarowy Zespołu Śpiewaczego z Dobrowody”.