Zespół Pogranicze

Kierownik zespołu: Józef Murawski
tel. 661 204 214
j.murawski@one...
www.pogranicze.szypliszki.eu

Historia zespołu

Zespół Pogranicze powstał 1981 r. przy Gminnym Ośrodku Kultury w Szypliszkach. Od 1987 r. grupą kieruje Józef Murawski. Nazwa zespołu pochodzi od regionu, w którym działa, czyli od pogranicza polsko-litewskiego. Grupa od lat odtwarza i włącza do repertuaru tradycyjne pieśni, tańce i obrzędy ze wsi położonych przy granicy litewskiej w gminie Szypliszki. Przez dwadzieścia lat w zespole działała grupa taneczna, której przygrywali muzykanci: Józef Luty – harmonia guzikowa, Wacław Jaśkiewicz, Jan Staśkiewicz, Sylwia Dębowska – skrzypce, Grażyna Furman – basetla, Leon Racis – bębenek obręczowy. W historii Pogranicza szczególnie zapisały się dwa koncerty. W 1999 r. zespół zaprezentował się na scenie Filharmonii Narodowej w Warszawie. W tym samym roku wystąpił też przed Janem Pawłem II podczas pobytu Ojca Świętego na Wigrach.

Repertuar

Zespół wykonuje różnorodne pieśni ludowe: zalotne, miłosne, rekruckie i obrzędowe, a także ballady dziadowskie. W repertuarze ma również pieśni żałobne, charakterystyczne dla tego regionu. W utworach tych zachowały się archaiczne składniki tekstowo-melodyczne. Zespół prezentuje też piękne pieśni adwentowe, wielkopostne, pastorałki bożonarodzeniowe, pieśni wielkanocne i maryjne. Z wielką starannością odtwarza tradycyjne obrzędy z pogranicza polsko-litewskiego. W repertuarze ma także pieśni patriotyczne.

Osiągnięcia (nagrody)

W 1984 r. Zespół „Pogranicze” zdobył II miejsce w Wojewódzkim Przeglądzie Zespołów Amatorskich w Suwałkach. W 1986 r. otrzymał I nagrodę na Suwalskim Jarmarku Folklorystycznym w Węgorzewie. Jest także dwukrotnym laureatem Ogólnopolskiego Konkursu Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie (1992, 1995).

Do najważniejszych osiągnięć należy z pewnością zaliczyć nagrody przyznane zespołowi na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu w kategorii pieśni: Baszta – nagroda główna w 2006 r., trzy pierwsze nagrody w latach 1987, 1991, 2019, III miejsce dla harmonisty Józefa Lutego w 2020 r., I miejsce w Turnieju Muzyków Prawdziwych (2016 i 2020). W 2018 r. zespół zdobył Nagrodę Główną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na III Festiwalu Tradycji Ludowych w Stężycy.

W 1989 r. zespół otrzymał Nagrodę im. Oskara Kolberga za całokształt działalności. Jest również laureatem Nagrody Specjalnej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za szczególne zasługi dla kultury polskiej.

Józef Murawski indywidualnie otrzymał następujące nagrody:

Nagroda Ministra Kultury „Animator Kultury 2001” (2001 r.)
Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie twórczości ludowej (2006 r.)
Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” w kategorii: naukowcy, badacze, popularyzatorzy (2009 r.)

Dodatkowe informacje (albumy, śpiewniki)

Zespół ma na koncie różnorodne wydawnictwa. Dwukrotnie (1995, 2009) opracował reprint kantyczki pogrzebowej „Pieśni nabożne na święta uroczyste podług Kościoła Świętego Rzymskokatolickiego na cały rok zebrane” (opublikowanej pierwotnie w Suwałkach w 1925 r.). W 1998 r. ukazał się śpiewnik z repertuarem zespołu „Pieśni i przyśpiewki ludowe POGRANICZA”. Pogranicze może się również pochwalić płytami:

„Zespół Pogranicze” (1999 r.)
„Zaśpiewaj słowiku” z okazji 35-lecia istnienia. Płyta zawiera utwory pochodzące z Archiwum Polskiego Radia (2016 r.)
„Tam na górze kwitną róże” (2020 r.)
„Bywaj zdrowa moja lubo” – pieśni rekruckie i patriotyczne (2021 r.)
„Każde stworzenie śpiewaj swe pienie” – kolędy i pastorałki.
„Wielka to miłość Boga Ojca była” – pieśni wielkopostne.
„Róża Maryja, jasność Maryja” – Różaniec Chwalebny i pieśni maryjne.
„Stała Matka Boleściwa” – Różaniec żałobny, gmina Szypliszki.