eTradycjaZespół folklorystyczny Narwianie -

Historia zespołu

Zespół powstał w 1954 r. z inicjatywy Barbary i Jerzego Janiszewskich. Przez wiele lat (1956-1970) kierownikiem zespołu był Antoni Szałkowski. Obecnie w Narwianach tańczy i śpiewa czwarte już pokolenie, a na scenie spotykają się czasem całe rodziny. Zespół tworzy grupa trzydziestu osób podzielonych na sekcje: wokalną, instrumentalną i taneczną. Z dumą prezentują urodę i oryginalność folkloru Podlasia, przypominając dawne pieśni, tańce i obrzędy. Głównym dokonaniem zespołu jest popularyzowanie tradycji podlaskiej kultury ludowej, m.in. poprzez wykorzystanie ich w prezentacjach scenicznych. Działalność Narwian ma kluczowe znaczenie w budowaniu świadomości regionalnej. Zespół pokazuje tradycji Podlasia, zachęcając inne środowiska do czerpania z tej bogatej spuścizny. Narwianie chcą też dokumentować i archiwizować unikalne zjawiska kultury ludowej w wersji cyfrowej, aby dostęp do nich miały kolejne pokolenia.

Repertuar

Zespół wykonuje pieśni Podlasia, prezentuje dawne tańce, obrzędy, zabawy weselne. W swoim repertuarze ma piosenki ludowe, strażackie, frywolne i biesiadne, a także folklorystyczne obrazki obrzędowe.

Osiągnięcia (nagrody)

Dokonania artystyczne zespołu na przestrzeni lat są imponujące. Narwianie czterokrotnie uczestniczyli w Dożynkach Centralnych w Warszawie. Zespół zdobył też główną nagrodę – „Bursztynowego Neptuna” na Festiwalu Zespołów Folklorystycznych Polski Północnej. W 1984 r. wystąpił na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym z prezentacją tradycyjnego obrzędu „Kiszenie kapusty”. W roku 1985 zespół gościł w Wilnie, gdzie zaprezentował wiązankę pieśni podlaskich oraz obrzędy „Wianek przedślubny”, „Kiszenie kapusty”, „Kądzielnice” i „Tarcie lnu”. W 1987 r. Narwianie gościli w Lidzie, prezentując widowiska obrzędowe z Podlasia, natomiast w 1988 r. wzięli udział w Litewskim Święcie Wiosny, które odbyło się w Kownie. W 1995 r. Narwianie uczestniczyli w V Krajowym Przeglądzie Wiejskich Zespołów Artystycznych w Kielcach, gdzie zaprezentowali „Wianek przedślubny” i zdobyli III miejsce. Z okazji Jubileuszu Roku 2000 zespół wystąpił na Placu Piłsudskiego oraz przed Zamkiem Królewskim w Warszawie, prezentując wiązankę ludowych pieśni podlaskich. Koncerty z okazji jubileuszu odbyły się również w Teatrze Polskim. Ponadto w roku 2000 Narwianie nagrali obrzęd dożynek dla TVP Białystok oraz uczestniczyli w 52. Kongresie Rolnictwa Europejskiego. Zespół był wielokrotnie nagradzany na Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki Strażackiej w Ciechocinku. W 2005 r. Narwianie wzięli udział w nagraniu programu telewizyjnego Waldemara Malickiego „Co tu jest grane?”. Koncertowali w cyklu „W moim sercu wolność gra” realizowanego w ramach programu „Niepodległa”, wykonując repertuar patriotyczny. Zespół został wyróżniony nagrodą Marszałka Województwa Podlaskiego za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury za sezon artystyczny 2019/2020. W 2021 r. zespół otrzymał Srebrny Medal za Zasługi dla Pożarnictwa. Pokazywane przez Narwian przedstawienie „Len”, opowieść o wartości pracy i miłości, wpisanych w tradycje ludowe, otrzymało nagrodę Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu na 38. Ogólnopolskim Sejmiku Teatrów Wsi Polskiej w Tarnogrodzie Spektakl gościł także na deskach Teatru Polskiego w Warszawie podczas VIII Festiwalu Teatrów Wiejskich ZWYKI. W 2024 r. zespół zaprezentował je na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej. W 2025 r. powstała grupa dziecięco-młodzieżowa Mali Narwianie, która wraz z zespołem Narwianie zagrała w kolejnym widowisku obrzędowym „Królewna pól” zrealizowanym w ramach Programu EtnoPolska 2022. W 2023 r. Gminne Centrum Kultury w Dobrzyniewie Dużym otrzymało za to widowisko wyróżnienie w konkursie DAMA PIK organizowanym przez Podlaski Instytut Kultury w Białymstoku w kategorii Inicjatywa Roku. W 2024 r. zaprezentowano je na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej. W 2022 r. zespół został laureatem konkursu „Jawor u źródeł kultury” organizowanego przez Polskie Radio Białystok. Wygrana pozwoliła Narwainom reprezentować województwo podlaskie na Ogólnopolskim Festiwalu Kultury Ludowej „Jawor – u źródeł kultury” podczas korowodu przez starówkę kielecką i koncertu finalistów w Parku Etnograficznym w Tokarni.

Dodatkowe informacje (albumy, śpiewniki)

W 2013 r. zespół wydał „Śpiewnik Podlaski. Pieśni ludowe i obrzędowe z repertuaru Zespołu Folklorystycznego NARWIANIE”. W roku 2019 ukazało się drugie wydawnictwo zawierające piosenki i pieśni ludowe we współczesnych aranżacjach. Głośnym echem odbiło się nagranie płyty „Na ławeczce”, do której Narwianie zostali zaproszeni przez Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego. Narwianie nagrali teledyski, w internecie dostępne są również zapisy ich spektaklu „Len”. W dorobku mają też etnomusical „Od Kupalnocki do wesela”. To filmowa historia miłosna, pełna muzyki i tańca z polską wsią w tle, swoista muzyczna podróż przez sielskie obejścia chat i tradycyjne izby, obrzędy, obyczaje, pracę i zabawę. Projekt zrealizowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu EtnoPolska 2020. Poniżej zamieszczono linki do nagrań.

1. Etnomusical „Od Kupalnocki do wesela” – zwiastun 
2. Etnomusical „Od Kupalnocki do wesela” – całość
3. Narwianie, zwiastun spektaklu Len
4. Narwianie, spektakl „Len” – całość
5. Narwianie, teledysk „Kare konie”
6. Etnomusical 
7. Gminne Centrum Kultury 
8. Narwianie, „Jechała dziewczyna”
9. Narwianie, „Od krzaczka do krzaczka” 
10. Film o obrzędach i perypetiach na XIX-wiecznej podlaskiej wsi

Dane kontaktowe

Kierownik zespołu: Joanna Sobieska
tel. 501 324 937
gck@gckdobrzyniewo.pl 
Gminne Centrum Kultury w Dobrzyniewie Dużym
ul. Lipowa 71, 16-002 Dobrzyniewo Duże
www.narwianie.pl

Galeria zdjęć